Từ Blog ALan
July 23, 2013
July 23, 2013
Doanh nhân : giai cấp bóc lột mới
Nhóm phóng viên RFA tường trình từ Việt Nam (15/7/2013)
Giới chủ than thở
Trong lúc kinh tế Việt Nam đang trên đà xuống dốc, hàng loạt doanh
nghiệp phá sản và nợ ngân hàng rơi vào khủng hoảng đen. Nhiều doanh nhân
Sài Gòn thừa nhận rằng với đà này, đồng lương của người lao động sẽ bị
bóp nhỏ lại và rất có thể, với tình hình mọi khoảng tiền thuế, dịch vụ
sản xuất cũng như chung chi ngày càng tăng, nguy cơ họ phải sa thải lao
động hoặc trở thành giai cấp bóc lột mới là rất có thể.
Ông Cương, chủ một doanh nghiệp làm bánh tráng xuất khẩu với hơn một
trăm lao động ở Củ Chi, Sài Gòn than thở với chúng tôi rằng hơn một năm
nay, mọi thứ vật gía cứ thi nhau leo thang, từ củi, dầu, than cho đến
lương thực, xăng cộ và điện, đó là chưa nói tiền thuế cũng nâng cao gấp
rưỡi lần, dường như chi phí cho cơ sở sản xuất của ông đã tăng gấp ba
lần. Nhưng sản phẩm của ông bán ra thị trường chỉ nhích hơn chưa đầy 20%
giá trước đây. Doanh nghiệp của ông chỉ biết trông chờ vào thị trường
địa ốc, trông chờ vào mấy chục lô đất.
Nhưng rồi những lô đất của gia đình ông cũng dần dần rớt giá, ông chỉ
còn biết sản xuất cầm cự qua ngày, đợi tình hình khả quan hơn rồi tính
tiếp. Nhưng để duy trì và trông chờ như thế, ông Cương không còn cách
nào ngoài việc giữ nguyên mức lương nhưng giảm ngày công lao động và
tăng giờ làm việc hoặc giảm bớt người làm nhưng lại tăng giờ làm việc.
Ông Cương cho biết, ban đầu, ông làm thế, có nhiều người lao động
phản đối và bất bình, bỏ việc, nhưng không bao lâu sau đó, họ quay trở
lại năn nỉ xin ông cho họ tiếp tục làm việc vì họ không thể tìm được chỗ
làm khác. Và khi nhận những người lao động này vào làm việc trở lại,
ông cũng gặp rất nhiều trở ngại trong vấn đề trả lương nhưng ông không
thể từ chối được vì điều đó làm lương tâm ông khó chịu. Ông Cương bộc
bạch rằng đôi khi ông thấy giới chủ bây giờ đã rơi vào tình thế bóc lột
người lao động một cách thụ động mà không thể thoát ra được.
Đồng cảm với ông Cương, một chủ doanh nghiệp may với hơn hai ngàn
công nhân ở khu công nghiệp Tân Bình, Sài Gòn, tên là Phúc, chia sẻ với
chúng tôi rằng thời giá bây giờ lên quá cao, đời sống chật vật, nhưng
giới chủ chỉ biết im lặng mà cố gắng vượt qua nguy cơ phá sản chứ chẳng
chia sẻ được gì với công nhân của mình. Mối bận tâm của ông Phúc hiện
nay là không biết ông sẽ duy trì được công ty của ông đến bao lâu nữa vì
đối tác nước ngoài đã ngưng nhập hàng gần hai tháng nay, ông đang phải
trả lương bằng khoản tiền tích lũy được sau mấy năm sản xuất. Chỉ cần
đình trệ xuất hàng trong vòng hai tháng nữa, công ty của ông Phúc buộc
phải tuyên bố phá sản. Hiện nay, ông chỉ trả lương cho công nhân, mọi
khoản thưởng và tăng ca đều phải cắt. Chính vì thế, công nhân sẽ rất khó
khăn, chật vật.
Công nhân và giới chủ cùng gắng gượng chịu đựng Với giới chủ, việc
đình trệ lưu thông hàng hóa, sản phẩm chỉ cần diễn ra trong một vài
tháng thì vấn đề giải quyết tiền lương cho người lao động sẽ trở thành
gánh nặng và nguy cơ. Còn với giới lao động, họ không hiểu nhiều về vấn
đề kinh tế vĩ mô, họ chỉ cảm nhận nền kinh tế thông qua những đồng lương
và bữa ăn trong gia đình, thông qua lít xăng đổ cho xe máy để đi làm.
Anh Khuyên, công nhân may ở khu công nghiệp Tân Bình, Sài Gòn, than
thở với chúng tôi rằng chừng một năm trở lại đây, đời sống gia đình anh
vô cùng ngột ngạt và khó chịu bởi mọi thứ giá cả đều tăng, bữa ăn bị
nhín nhịn, eo hẹp, quần áo cho con cái cũng không dám sắm và chuyện đi
uống một ly cà phê buổi sáng đã trở nên xa xỉ với anh. Vợ anh thường
than thở tiền lương không đủ sống, tiền thuê phòng trọ thì mở mắt đã
thấy tới tháng, tiền điện, tiền nước cũng tăng, chỉ cần dắt xe ra khỏi
nhà là đã thấy tốn vài chục ngàn đồng để đổ xăng.
Nhưng, đồng lương của anh chị thì không tăng, tiền tăng ca cũng không
có vì công ty không xuất được hàng, chỉ làm đúng ngày công lao động.
Với mức lương ba triệu đồng một tháng, hai vợ chồng cộng lại được gần
sáu triệu đồng sau khi khấu trừ mọi khoản tiền bảo hiểm y tế, bảo hiểm
xã hội và quĩ công đoàn. Cầm đồng lương trên tay, chẳng biết mua thứ gì,
nhịn thứ gì.
Anh Tuấn, cùng làm chung hãng may với anh Khuyên, nhưng làm trong bộ
phận quản lý của công ty, giải thích với chúng tôi thêm về tình hình
hiện tại rằng thật ra, giới chủ nào hoạt động kinh doanh cũng đều nghĩ
đến lợi nhuận, nó là kim chỉ nam, động lực để họ làm việc, kinh doanh,
hoạt động. Nhưng điều đó không có nghĩa là giới chủ không quan tâm đến
đời sống công nhân. Nghiệt nỗi, trong tình hình hiện tại, môi trường
kinh doanh ở Việt Nam có lắm vấn đề nhạy cảm, trong đó, vấn đề cổ phần
ma, cổ phần không hề có đầu tư của nhiều quan chức cấp cao cũng đã ngốn
đi một khoản ngân quĩ rất lớn của doanh nghiệp, đó là chưa muốn nhắc đến
các tổ chức, đoàn thể như Hội Phụ Nữ, Đoàn Thanh Niên, Hội Nông Dân…
thỉnh thoảng ghé đến xin tiền theo kiểu kêu gọi ủng hộ các chương trình
từ thiện, văn nghệ…
Một ông chủ hãng giày da trong khu công nghiệp Tân Bình, có số lượng
công nhân trên sáu ngàn người, than thở với chúng tôi là ông thật sự đau
đầu vì những cổ phần ma trong công ty ông, số lượng cổ phần ma của công
ty ông lên đến mười sáu cổ phần, trong đó có mười cổ phần loại nhỏ cho
các quan chức cấp phường, quận, thành phố và sáu cổ phần khủng dành cho
các quan chức cao cấp. Ông chỉ nói là quan chức cao cấp nhưng không nói
quan chức này ở cấp nào. Ông nói thêm là nếu như không gánh mười sáu cổ
phần này, công ty ông sẽ đỡ được khoản tiền tương đương với nửa tháng
lương cho sáu ngàn công nhân mỗi tháng. Nhưng không có cách nào dứt khỏi
những cổ phần này.
Nhà doanh nghiệp này cho biết thêm là trừ những công ty nhỏ lẻ ra,
hầu như toàn bộ các tập đoàn kinh tế tư nhân, lớn nhỏ gì cũng đều gánh
từ mười cho đến vài chục cổ phần ma bởi trong quá trình thương lượng,
thuê đất để thành lập công ty, họ bị buộc thế, nếu không xây dựng những
cổ phần ma cho giới quan chức các cấp, sẽ khó mà đi vào hoạt động được.
Giá vàng đang xuống thấp, mọi thứ vật giá leo thang, mức lương thấp,
vấn đề lưu thông hàng hóa đình trệ. Với người lao động, việc bán vài
phân vàng tích lũy để cải thiện đời sống là cả một vấn đề nan giải, với
giới chủ, việc tăng lương cho người lao động cũng hết sức khó khăn.
Chính vì thế, hiện nay, giới chủ doanh nghiệp luôn bị có cảm giác mình
trở thành giai cấp bóc lột mới nhưng chưa tìm được lối thoát cho vấn đề
này.
No comments:
Post a Comment